Nisai-groeiachterstand


 

Letterlijk vertaald uit het Japans betekent Nisai twee jaar oud., Ni staat voor het cijfer twee en Sai staat voor jaar.
Degene die Japans probeert te leren merkt al snel dat het tellen van dingen of personen wat moeilijker is dan bij West-Europese talen. Soms is alleen het achtervoegsel anders zoals bij Ni-ji wat twee uur betekent en soms wordt een heel ander woord gebruikt zoals bij Futari wat twee personen betekent. Best verwarrend als je je de Japanse taal machtig probeert te maken.

Het benoemen van de leeftijd van een koi zou in basis niet af mogen wijken van de leeftijd bij mensen dus gaat de leeftijd in feite omhoog op zijn geboortedag. Maar wat is nu precies die geboortedag ? .
Niemand zou dit exact per koi kunnen bepalen, dit is dan ook direct de reden dat men op de certificaten de 'spawningsdate' vermeld, oftewel de bevruchtingsdatum en niet de geboortedatum.
Op die certificaten waar geboortedatum staat vermeld bedoelen ze vaak de bevruchtingsdatum.

Bij elke kweker komt er een moment dat een groot gedeelte van de koi met verschillende bevruchtingsdata worden gemengd, op dat moment is de exacte geboortedag al helemaal niet meer terug te leiden. Om het 'probleem' van de exacte leeftijd op te lossen worden de koi gemakshalve in leeftijd verhoogt na het oogst, rond oktober/november dus.
Een koi geboren tussen mei 2015 en augustus 2015 is voordat hij in 2016 de mudpond in gaat Tosai(1 jaar) en wordt Nisai(2 jaar) in 2016 als hij geoogst wordt. Eigenlijk is de koi op dat moment in mensenleeftijd pas gemiddeld anderhalf jaar oud, 15 tot 18 maanden. Een koi met dus twee groei-seizoenen.

Tegenwoordig zien we het begrip Young Nisai nog wel eens voorbij komen, hiermee wordt eigenlijk bedoeld dat de koi nog een volledig groeiseizoen als Nisai moet gaan doormaken. Feitelijk gezien geld dit eigenlijk voor alle Koi die in onze wintermaanden Nisai worden genoemd, even ervan uit gaande dat het geen koi betreft uit een hele extreem late kweek.

Naast het woord Young Nisai zien we ook wel eens Small Nisai voorbij komen, letterlijk vertaald 'kleine 2 jarige '. Een begrip, maar dat zien we eigenlijk al door de combinatie van het Engels en het Japans, die hoofdzakelijk in het Westen wordt gebruikt.
Dit zijn koi met een gemiddelde lengte tussen de 30-45 cm op twee jarige leeftijd. Een stukje kleiner dus dan sommige soortgenoten die op dezelfde leeftijd tegenwoordig al tussen de 45-60 cm kunnen zitten.
Small Nisai wil niet direct betekenen dat de koi geen groeipotentie heeft, veel zou afhangen van het feit hoe en waar de koi het voorbije seizoen is grootgebracht. Een kweker is simpelweg niet in staat om alle koi, hoe graag hij het misschien wel zou willen, daar groot te brengen waar hij het het liefste zou zien. Dit geld zowel voor het zomer als het winterseizoen.
Natuurlijk speelt daarnaast ook de variëteit een rol in de bepaling of de koi op een goede lengte zit als Nisai. Een eenkleurige variëteit is bijvoorbeeld niet te vergelijken met een gin-rin variëteit.


Indien de koi door omstandigheden kleiner is dan men zou mogen verwachten van een koi dan hebben we het over een groeiachterstand. Is deze opgelopen groeiachterstand nu funest voor zijn uiteindelijke eindlengte?.

Het exacte antwoord daarop is nooit met zekerheid vast te stellen omdat we simpelweg nooit kunnen zeggen wat de koi in andere omstandigheden had kunnen bereiken.
Wel heb ik mij mening over deze vraag de laatste jaren iets bijgesteld. Natuurlijk zijn de eerste 4-5 jaar van een koileven belangrijk en medebepalend voor een uiteindelijke lengte, groeihormonen zullen in hoeveelheid gaan afnemen naarmate een koi ouder gaat worden.
Maar ik ben er meer van overtuigd geraakt dat een tijdelijke groeiachterstand minder funest is dan wat ik oorspronkelijk dacht.
Ik heb zelf een aantal jaren geleden eens een Kohaku van een bevriende koihobbyist voor een zomerseizoen tijdelijk in mijn vijver gehad. De kohaku was een jaar of zeven en groeide al twee seizoenen niet meer. Op 71 cm ging ze in de vijver en op 75 kwam ze er na een vijftal maanden weer uit. Een groei die gezien de leeftijd best kan maar die ik gezien de groeicurve zeker niet had verwacht. Ze pakte de achterstand dus gewoon weer op. En dit verhaal staat echt niet op zich zelf.

Een zelfde soort verschijnsel zien we ook geregeld bij Jumbo Tosai, Tosai die door de kweker in de winter extra veel aandacht krijgen en met trots op 40+ cm in het voorjaar worden gepresenteerd.
Hoe vaak komt het voor dat de groei zich het jaar daarop doorzet? , in mijn beleving heel weinig.
We zien veel vaker dat een oorspronkelijk kleinere soortgenoot aan het eind van de rit als Nisai de hoogstwaarschijnlijke groeiachterstand weer heeft ingelopen.
Elke koi heeft voor mij dus meer een voorgeprogrammeerde biologisch vastgestelde eindlengte die onder goede omstandigheden altijd kan worden gehaald. Een tijdelijke kleine dip is volgens mij dus
minder funest dan wat wel eens wordt aangenomen.
Een small Nisai wil dus op voorhand niet zeggen dat de koi geen groeipotentie zou kunnen bezitten, in die optiek zegt small dus meer iets over de huidige lengte dan de mogelijke te behalen eindlengte.

Chikara Koi