Stress en Sumi
Is stress het licht in de duisternis van het sumi
Tijdens de kennisdeling dag van Chikarkoi kwam al even ter sprake dat er een specifiek aminozuur was die belangrijk is bij de aanmaak van sumi. Hoog tijd om hier nog even verder op door te gaan waardoor we wellicht iets meer komen te weten over dat wispelturige fenomeen wat sumi heet.
Theorie
Sumi is de Japanse naam voor een zwart patroon, het zwarte patroon wordt gevormd uit een pigment en dit pigment heet Melanine. Dit pigment wordt gemaakt in speciale pigmentcellen(melanocyten) , in een vorig artikel over pigmentatie noemde ik dit gemakshalve 'de pigmentfabrieken.'
Deze pigmentfabrieken liggen iets lager in de huid en geven (transporteren) dit pigment naar speciale bovenliggende cellen(Keratinocyten). Dit zijn de cellen die wij waarnemen als we een zwart patroon zien. Het pigment(melanine) dit in de bovenkant van deze cellen. Pigment bestaat uit korreltjes, hoe meer korreltjes en nog belangrijker hoe dikker de korreltjes hoe zwarter het patroon zich zal tonen.
Melanine wordt gemaakt vanuit het aminozuur Tyrosine (een van de 20-23 aminozuren waaruit een eiwit bestaat) en een stimulerend hormoon(melanotropine).
Tot zover de simplistische weergave van de aanmaak van het sumi.
Praktijk
Het mag duidelijk zijn dat er bij een tekort aan pigmentfabrieken de productie van melanine niet toereikend kan zijn dus laten we dit hoofdstuk overslaan omdat hier geen externe invloed op uit te oefenen is. Wat er dus niet is kan er ook niet komen.
Maar wat nu in die gevallen dat er wel plotseling een verandering komt in de sum-aanmaak?
Laten we ons daarvoor eens richten op de ‘grondstoffen’ die nodig zijn op de aanmaak van Melanine en met name het aminozuur Tyrosine.
Tyrosine is een aminozuur die bestempelt wordt als een niet essentieel aminozuur, indien er een tekort in aan Tyrosine dan kan Tyrosine ook gemaakt worden uit het essentiële aminozuur Fhenylalanine. Een tekort aan Tyrosine zou betekenen een tekort aan melanine.
Een tekort aan Tyrosine bij een eiwitrijk dieet zal m.i. niet snel zou voorkomen. Kijk ik in de analyse van het Shinkõ voer (hiervan is de volledig analyse van alle gebruikte eiwitten bekend) dan zou van een tekort van een van beide eigenlijk als onmogelijk moeten worden beschouwd.
Als er in basis dan geen tekort is aan Tyrosine waarom zien we doen dag de volgende situaties wel eens gebeuren ?
1) Een koi kan nadat deze in een bowl wordt geplaatst wel eens snel zijn (gedeelte) sumi verliezen.
2) Het sumi kan na het overplaatsen naar een andere vijver sterk verbeteren of verslechteren.
*3) Algenrijke vijvers geven wel eens een beter sumi ontwikkeling.
*4) Sumi op oudere koi is stabieler.
1) Omdat dit proces snel gebeurt kan het m.i. in eerste instantie niet te maken hebben met de aanmaak van het pigment. Is de kleur niet binnen vijf minuten terug kunnen we sowieso spreken dat de kwaliteit van het zwart niet goed genoeg is. Ik denk dat in dit geval het pigment tijdelijk is weggezakt uit de bovenlaag van de Keratinocyt cel. Hoe voller deze cel is hoe minder snel zit zou gebeuren. Een reactie op een vorm van kortstondige stress.
2) Omdat dit nog wel eens wil gebeuren wordt er wel eens gedacht dat dit door de watersamenstelling wordt veroorzaakt. Harder water wordt dan als mogelijke oorzaak genoemd.
Ik zelf ben hier niet zo van overtuigt omdat het niet te rijmen is met de aanmaak van melanine en ik koi met het allermooiste sumi heb zien ontwikkelen in juist overdreven zacht water.
Wellicht is de factor langdurige stress hier de sleutel, de mate van stress wordt vaak onderschat. Socialisatie, waterkwaliteit, bezetting allemaal factoren die gerelateerd kunnen worden aan langdurige stress.
Zou stress dus de factor zijn waarom de ontwikkeling van sumi nog wel eens wordt gestagneerd ?
Als we gaan onderzoeken wat er gebeurd bij stress zien we iets opmerkelijks, het aminozuur Tyrosine,juist precies dezelfde die nodig is voor de aanmaak van melanine, wordt aangesproken om de stress te onderdrukken. Tyrosine is een belangrijke ‘grondstof’ voor de aanmaak van diverse soorten hormonen waaronder ook adrenaline.
Als de mate van stress dus mede bepalend kan zijn dat verklaart het wellicht ook dat koi in een algenrijke vijver (*3) soms een betere sumi ontwikkeling laat zien omdat de koi zich minder bedreigd voelen van bovenaf.
Dat sumi zich op latere leeftijd(*4) wat stabieler ontwikkelt kan ook te maken hebben met stress omdat oudere koi over het algemeen minder stressgevoelig zijn dan jonge koi waardoor er meer Tyrosine beschikbaar blijft.
Ik realiseer me dat het bovenstaande een eigen en wellicht simpele benadering is maar ik wilde jullie de combinatie stress-tyrosine-melanie zeker niet onthouden.
Joop van der Zalm
Chikara Koi
Tijdens de kennisdeling dag van Chikarkoi kwam al even ter sprake dat er een specifiek aminozuur was die belangrijk is bij de aanmaak van sumi. Hoog tijd om hier nog even verder op door te gaan waardoor we wellicht iets meer komen te weten over dat wispelturige fenomeen wat sumi heet.
Theorie
Sumi is de Japanse naam voor een zwart patroon, het zwarte patroon wordt gevormd uit een pigment en dit pigment heet Melanine. Dit pigment wordt gemaakt in speciale pigmentcellen(melanocyten) , in een vorig artikel over pigmentatie noemde ik dit gemakshalve 'de pigmentfabrieken.'
Deze pigmentfabrieken liggen iets lager in de huid en geven (transporteren) dit pigment naar speciale bovenliggende cellen(Keratinocyten). Dit zijn de cellen die wij waarnemen als we een zwart patroon zien. Het pigment(melanine) dit in de bovenkant van deze cellen. Pigment bestaat uit korreltjes, hoe meer korreltjes en nog belangrijker hoe dikker de korreltjes hoe zwarter het patroon zich zal tonen.
Melanine wordt gemaakt vanuit het aminozuur Tyrosine (een van de 20-23 aminozuren waaruit een eiwit bestaat) en een stimulerend hormoon(melanotropine).
Tot zover de simplistische weergave van de aanmaak van het sumi.
Praktijk
Het mag duidelijk zijn dat er bij een tekort aan pigmentfabrieken de productie van melanine niet toereikend kan zijn dus laten we dit hoofdstuk overslaan omdat hier geen externe invloed op uit te oefenen is. Wat er dus niet is kan er ook niet komen.
Maar wat nu in die gevallen dat er wel plotseling een verandering komt in de sum-aanmaak?
Laten we ons daarvoor eens richten op de ‘grondstoffen’ die nodig zijn op de aanmaak van Melanine en met name het aminozuur Tyrosine.
Tyrosine is een aminozuur die bestempelt wordt als een niet essentieel aminozuur, indien er een tekort in aan Tyrosine dan kan Tyrosine ook gemaakt worden uit het essentiële aminozuur Fhenylalanine. Een tekort aan Tyrosine zou betekenen een tekort aan melanine.
Een tekort aan Tyrosine bij een eiwitrijk dieet zal m.i. niet snel zou voorkomen. Kijk ik in de analyse van het Shinkõ voer (hiervan is de volledig analyse van alle gebruikte eiwitten bekend) dan zou van een tekort van een van beide eigenlijk als onmogelijk moeten worden beschouwd.
Als er in basis dan geen tekort is aan Tyrosine waarom zien we doen dag de volgende situaties wel eens gebeuren ?
1) Een koi kan nadat deze in een bowl wordt geplaatst wel eens snel zijn (gedeelte) sumi verliezen.
2) Het sumi kan na het overplaatsen naar een andere vijver sterk verbeteren of verslechteren.
*3) Algenrijke vijvers geven wel eens een beter sumi ontwikkeling.
*4) Sumi op oudere koi is stabieler.
1) Omdat dit proces snel gebeurt kan het m.i. in eerste instantie niet te maken hebben met de aanmaak van het pigment. Is de kleur niet binnen vijf minuten terug kunnen we sowieso spreken dat de kwaliteit van het zwart niet goed genoeg is. Ik denk dat in dit geval het pigment tijdelijk is weggezakt uit de bovenlaag van de Keratinocyt cel. Hoe voller deze cel is hoe minder snel zit zou gebeuren. Een reactie op een vorm van kortstondige stress.
2) Omdat dit nog wel eens wil gebeuren wordt er wel eens gedacht dat dit door de watersamenstelling wordt veroorzaakt. Harder water wordt dan als mogelijke oorzaak genoemd.
Ik zelf ben hier niet zo van overtuigt omdat het niet te rijmen is met de aanmaak van melanine en ik koi met het allermooiste sumi heb zien ontwikkelen in juist overdreven zacht water.
Wellicht is de factor langdurige stress hier de sleutel, de mate van stress wordt vaak onderschat. Socialisatie, waterkwaliteit, bezetting allemaal factoren die gerelateerd kunnen worden aan langdurige stress.
Zou stress dus de factor zijn waarom de ontwikkeling van sumi nog wel eens wordt gestagneerd ?
Als we gaan onderzoeken wat er gebeurd bij stress zien we iets opmerkelijks, het aminozuur Tyrosine,juist precies dezelfde die nodig is voor de aanmaak van melanine, wordt aangesproken om de stress te onderdrukken. Tyrosine is een belangrijke ‘grondstof’ voor de aanmaak van diverse soorten hormonen waaronder ook adrenaline.
Als de mate van stress dus mede bepalend kan zijn dat verklaart het wellicht ook dat koi in een algenrijke vijver (*3) soms een betere sumi ontwikkeling laat zien omdat de koi zich minder bedreigd voelen van bovenaf.
Dat sumi zich op latere leeftijd(*4) wat stabieler ontwikkelt kan ook te maken hebben met stress omdat oudere koi over het algemeen minder stressgevoelig zijn dan jonge koi waardoor er meer Tyrosine beschikbaar blijft.
Ik realiseer me dat het bovenstaande een eigen en wellicht simpele benadering is maar ik wilde jullie de combinatie stress-tyrosine-melanie zeker niet onthouden.
Joop van der Zalm
Chikara Koi